ÇOCUKLARDA DİL GELİŞİMİ

Bireyler konuşarak duygularını, düşüncelerini, isteklerini ifade edebilir, ihtiyaçlarını dile getirebilirler bu nedenle konuşma ve dil insanın en önemli özelliklerindendir. Dil kişinin doğuştan getirdiği, beyin tarafından yönetilen, zamanla gelişebilen bir yapıya sahiptir. İlk 2 ay süresince bebekler ağlama sesi çıkarırlar, 3-4 ay civarında agulama denilen sesler ile gülümseme sesleri dikkat çeker. 4-8. aylar arasında sesli sessiz harfler içeren tek heceler ile agulama devam eder. 6. aydan sonra ba ba, de de gibi heceleri yinelemeye başlar. İlk sözcükler 1. yaşa doğru ortaya çıkarken, 2. yaşa doğru 50-100 kelime ile basit cümleler kurması beklenir. 3 yaştan sonra birçok kelimeyi çıkarabiliyor olması beklenirken 4 yaştan sonra konuşmanın oturması ve anlatmak istediklerini rahatça ve anlaşılır cümleler şekilde ifade etmesi gerekmektedir. Çocuklardaki dil gelişiminin anne bebek etkileşimlerine bağlı olarak geliştiği, çocuğa verilen sözel uyaran zenginliğinin dil gelişimini olumlu etkilediği bilinmektedir.

Dil gelişimini desteklemek için neler yapılabilir?

- Bebeklik döneminden itibaren nesneleri gösterirken nesnelerin isimleriyle hitap edin. Örneğin bunu mu istiyorsun demek yerine pembe suluğunu mu istiyorsun diyebilirsiniz.

Bol bol kitap okuyun. Kitaptaki hayvanları, bitkileri, nesneleri anlatın. Örneğin kediler miyav, köpekler hav hav diye ses çıkarırlar gibi açıklama yapabilirsiniz.

- Nesnelere isimler takmadan kendi isimlerini kullanmak dil gelişimi açısından önemlidir. Bebek su yerine bu, ekmek yerine emmek, araba yerine düt dediğinde siz kelimelerin doğrusunu tekrar söyleyin. Mesela buu dediğinde su istiyorsun hadi içelim diyebilirsiniz.

- Çocuklarla bol bol sohbet edin, şarkılar söyleyin. Bu süreç onlar için hem oldukça eğlenceli hem de öğreticidir aynı zamanda dil gelişimine katkı sağlar.

- Çocuklar taklit etme yoluyla öğrenir. Ne kadar çok ses duyarlarsa o kadar çok taklit etme becerileri artar. Be be ma ma de de gibi hecelemeler başladığında aynı şekilde siz söyleyebilirsiniz böylece kendi söylediğini duyup tekrar söyleme isteği duyar ve tekrar etmeye çalışır.

- Dil gelişimini olumsuz şekilde etkileyen en önemli etken ekran kullanımıdır. Tablet, televizyon, telefondan mümkün olduğunca 3 yaşına kadar uzak tutun. Tablet, telefon, televizyon çocuğunun dil gelişiminin gecikmesine sebep olmaktadır.

- Eğer çocuk gelişim düzeyine uygun şekilde becerileri yerine getirmiyorsa bir uzmandan destek alınmalıdır.

UZM. KLN. PSK. SERAP BOZAN