Duygu regülasyonu, kişinin yaşadığı duyguyu fark ederek, yorumlaması ve yönetebilmesidir. Duygusal bir uyarıcıyla karşılaşıldığında bireyin, duygusal durumunu bulunduğu ortamla uyumlu olacak şekilde düzenleyebilme becerisidir. Duygunun nasıl deneyimlendiği veya nasıl ifade edildiği kişinin psikolojik ve fizyolojik sağlığını etkilemektedir.
Günlük hayatta birçok duygu değişimi yaşanmaktadır. Yaşanan duygu değişimlerinin düzgün bir şekilde düzenlenmesi bireyin sosyal çevresini ve ilişkilerini etkilemektedir.
Çocuklarda duygu regülasyon becerileri bebeklikten itibaren gelişmektedir ve gelişim dönemlerine göre farklılık göstermektedir. Yaşamın ilk yılından itibaren bebekler duygu regülasyon becerilerini geliştirmeye başlamaktadır. Bebekler, dış dünya ile iletişimi bir süre boyunca duygularıyla sağlamaktadır. İhtiyaçlarını duyguları aracılığıyla ifade ederler. Zorlayıcı bir durumla karşılaştıklarında ise daha dürtüsel tepkiler verebilirler.
Okul öncesi dönemde çocuklar, duygularını dışarıdan destek alarak regüle etmektedir. Bu dönemde sosyal çevre, duygusal gelişim açısından büyük bir role sahiptir. Ebeveynlerin duygu yönetimi rehberliği ile çocuklar duygularını düzenleme yollarını keşfederler. Böylelikle ebeveynlerini gözlemleyen çocuklar, ebeveynlerinin uyguladığı duygusal stratejileri taklit ederler. Korku, kaygı, hayal kırıklığı gibi olumsuz duyguları ve sevinç, mutluluk, heyecan gibi olumlu duyguları nasıl deneyimlediklerini ebeveynlerinden öğrenirler.
- Çocuğun duygularını düzenleyebilmesi için öncelikle duyguları tanıması gerekmektedir. Çocuklar duygularını ifade etmekte güçlük çekebilirler. Ebeveynler çocuğuna bu konuda destek olmalıdır. Duyguların engellenemeyeceğini ancak kontrol edilebildiğini, bir süre sonra gideceklerini çocuğunuza anlatabilirsiniz.
- Yaşadığı bir durum karşısında çocuğunuza ne hissettiği sorabilirsiniz. Deneyimlediği duygu üzerine sohbet edebilirsiniz. “Arkadaşın seninle oyuncağını paylaşmadığı için üzüldün” veya “Arkadaşın sana kalemini hediye ettiği için çok mutlusun” gibi ifadeler söyleyebilirsiniz. Bu söylemler, çocuğun yaşadığı duygular hakkında farkındalık kazanmasını, duyguları tanımasını sağlayacaktır.
- Zorlayıcı bir durum karşısında çocuğunuzun öncelikle rahatlamasını sağlamalısınız. Çocuğunuz hissettiği olumsuz duygular etkisindeyken ona çözümler sunmak fayda sağlamayacaktır. Sakinleşmesi için rahatlatan bir ortama götürebilirsiniz. Resim çizdirebilirsiniz. Resim çizmek duygu yoğunluğunu atmasını sağlamaktadır.
- Çocuğunuza, zorlandığı bir durumda duygusunu kontrol edebilmesi, sakinleşmesi için derin nefes alarak 1’den 10’a kadar parmaklarını saymasını sağlayabilirsiniz.
- Çocuğunuzla, zorlayıcı durum ve olay karşısında çocuğunuzla rolleri değiştirerek oyun oynayabilirsiniz. Zorlandığı senaryoyu canlandırmak, çocukların hem empati becerilerini hem de zorlu yaşam olaylarında yaşadığı duyguları yönetebilmesini geliştirir.
- Hareket etmek de duyguları düzenlemek de oldukça yararlıdır. Vücut hareketle birlikte duygunun açığa çıkardığı fazla enerjiyi atar. Çocuğunuzla birlikte fiziksel egzersizler yapabilirsiniz. Çocuğunuzun yürümesini, koşmasını, zıplamasını sağlayabilirsiniz.
Çocuğunuz duygularını düzenlemekte güçlük çekiyorsa, öfke nöbetleri, ağlama krizleri gibi durumları yaşıyorsa bir uzmandan destek alabilirsiniz.
Comments